Gister liep ik langs de Amstel en besefte ik weer hoe fijn ik het vind om mensen te passeren, te observeren en hele verhalen om hen heen te bedenken. Het liefst zou ik naast ze gaan zitten en zeggen 'Let niet op mij!' en ondertussen alles afluisteren. Maar dat gaat natuurlijk niet. Wat wel gaat, is observeren. Écht observeren is nog een hele kunst. Het is niet een kwestie van even vlug een blik op iemand werpen, nee, het is een proces. Ik heb met mijn jaren lange ervaring - we kunnen wel stellen dat ik observerend uit mijn moeders *** kwam - enige expertise opgebouwd. Met een jongen en meisje die ik gister voorbijliep als onze subjecten, zal ik met jullie de vijf fasen van écht observeren doorlopen.
Fase 0: voorbereidingsfase
Deze fase is van belang om een goede basis te leggen voor het verdere verloop van het proces. In deze fase wordt de situatie waarin de subjecten zich bevinden, vastgesteld: wat voor tijd van de dag is het, wat voor weer is het, waar bevinden onze subjecten zich etc.
Het is rond acht uur 's avonds. De avondzon maakt schaduw-collages op de gevels van de huizen. Het is te fris voor blote armen maar te warm voor een jas. De jongen en het meisje bevinden zich op de grasstrook aan de Amstel op de Weesperzijde, net na roei-vereniging 'De Hoop'. Ze delen een pizza en een fles rosé.
Fase 1: exploratiefase
In de exploratiefase maken we (nader) kennis met onze subjecten. We leren de subjecten beter kennen en gaan onderzoeken wat er zoal speelt. Er vindt nog geen inhoudelijke discussie plaats.
Ze zijn allebei eind twintig. Het meisje heeft een lichtroze bloemetjesjurk aan en draagt bruine laarsjes. De jongen heeft een pak aan, een katoenen pak, en draagt sneakers. Zij moet lachen om iets dat hij zegt. Hij pakt ondertussen nog een stukje pizza. De fles rosé is voor driekwart leeg.
Fase 2: suggesties doen
In deze fase worden opties gegenereerd. Voorop staat dat alle ideeën goed zijn en geopperd kunnen worden. Gebruik je creativiteit. Er hoeven nog geen beslissingen te worden genomen.
1. Ze hebben elkaar leren kennen op Tinder en hebben alleen nog online gepraat. Dit is hun eerste date.
2. Ze zijn broer en zus. Hij wordt gek thuis en heeft zijn zus nodig om zichzelf er van te weerhouden zijn vrouw naar de keel te grijpen en zijn pasgeboren baby uit het raam te gooien.
3. Ze hebben al jaren lang een relatie. Zondagavond is normaal hun 'date-avond' waarbij ze uiteten gaan, oesters slurpen en bubbels drinken. Nu er geen restaurant open zijn, verruilen ze het voor pizza en rosé aan de Amstel.
4. Ze zijn beste vrienden. Ze kennen elkaar van toen ze nog heel klein waren. Zij was vroeger een beetje verliefd op hem maar die gedachte heeft ze inmiddels al lang laten varen want hij bleek op jongens te vallen.
Fase 4: opties beoordelen op waarschijnlijkheid
In deze fase worden de ideeën geëvalueerd door te kijken hoe waarschijnlijk ze zijn. Deze fase is geëindigd als we tot een (gedeeltelijke) overeenstemming komen.
De eerste optie vind ik zeer waarschijnlijk. Iedereen zit zich thuis te vervelen en hunkert naar contact dus het Tinder-gebruik stijgt. Daarnaast zijn de opties voor een date op het moment niet eindeloos dus een pizza delen langs het water is dan een hele goeie.
De tweede optie vind ik minder waarschijnlijk. Ik denk dat je als broer en zus zeker een pizza kan delen. Maar de fles rosé vind ik toch hinten naar een andere situatie.
De derde optie vind ik redelijk waarschijnlijk. Ze maken een beetje een decadente indruk. Ze beginnen in een sleur te raken en doen erg hun best om het speels en avontuurlijk te houden.
De vierde optie vind ik ook redelijk waarschijnlijk. Ze drinken al sinds hun zestiende samen rosé en praten daarbij over hun gevoelens. Normaalgesproken doen ze dit op het terras van Bam Boa maar die is nu gesloten.
Fase 5: besluiten nemen
In fase 5 nemen we een definitief besluit. Het is van belang dat we het in een positieve sfeer afsluiten, ook al was er mogelijk onenigheid tijdens het proces.
Ik ga voor de eerste optie. Ze hadden een match op Tinder, begonnen (deels uit verveling) met elkaar te praten en spraken uiteindelijk met elkaar af voor pizza en rosé. En tijdens de date liep een meisje langs dat naar ze staarde, nog even over haar schouder keek toen ze hun al voorbij was en ze als een stalker écht observeerde.